26 Sept. 2010...ဧရာဝတီ...၁၉၆၆ ခုႏွစ္တုန္းက ျမန္မာ ပညာတတ္လူငယ္ မင္းလတ္ရဲေခါင္ တေယာက္ ခ်က္ကိုစလုိဗက္ကီးယား ႏုိင္ငံ ပရက္ၿမိဳ႕ေတာ္ ၀င္ဆက္ဆလပ္ ရင္ျပင္က သူထုိင္ေနက် တက္ထရန္ ေကာ္ဖီဆိုင္မွာ ရိွေနပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာပဲ လြန္ခ့ဲတ့ဲ ၄ ႏွစ္က ျမန္မာျပည္မွာ အာဏာသိမ္း အုပ္ခ်ဳပ္ခ့ဲတ့ဲ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေန၀င္းနဲ႔ လံုျခံဳေရး ယာဥ္တန္း ျဖတ္သြားပါတယ္။ မင္းလတ္ဟာ ေကာ္ဖီဆိုင္က ခ်က္ခ်င္းထြက္သြားၿပီး သူ႔မိတ္ေဆြလည္းျဖစ္၊ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္လည္း ျဖစ္တ့ဲ ေဒါက္တာ ဒက္ဂ္မာ ဘက္ခိုးဗား (Dr. Dagmar Beckova) ကုိ အကူအညီ တခု ေတာင္းပါတယ္။ေနာက္ရက္ပိုင္း ဗိုလ္ေန၀င္းကို ဂုဏ္ျပဳဧည့္ခံပြဲ က်င္းပေနတုန္း ဘက္ခိုးဗားနဲ႔ မင္းလတ္ရဲ႕ မိတ္ေဆြ အေတာ္မ်ားမ်ားက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္းရဲ႕ ေနာက္လိုက္ေနာက္ပါ အဖဲြ႔၀င္ တေယာက္ကို ခ်ဥ္းကပ္ၿပီး ပါဆယ္ထုပ္တထုပ္ ေပးခဲ့ပါတယ္။ အထုပ္ ထဲမွာ ဗိုလ္ေန၀င္းကို လိပ္မူထားတဲ့ “ျမန္မာျပည္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ကမၻာကို အမွန္အတိုင္း ေျပာျပလိုက္ပါ” ဆိုတဲ့ စာတေစာင္ ပါရွိပါတယ္။
ဗိုလ္ေန၀င္းကို ထိပ္တိုက္ ရင္ဆိုင္လိုက္တဲ့အတြက္ သူ သိပ္ အႏၱရာယ္ႀကီးသြားၿပီ ဆိုတာ မင္းလတ္က သိပါတယ္။ ပညာ ေတာ္သင္ ျမန္မာေတြဟာ ႏုိင္ငံေရးနဲ႔ ပတ္သက္မိၿပီ ဆိုရင္ ပံုမွန္အားျဖင့္ ျမန္မာျပည္ကို ျပန္ၾကရတာပါ။ သူ ျမန္မာျပည္ ျပန္တဲ့အခါ စစ္အစိုးရက သူ႔ကုိ ေကာင္းေကာင္း မြန္မြန္ ဘယ္ႀကိဳပါ့မလဲ။ အာဏာရွင္ကို မေၾကာက္ဘဲ မွန္တာ ေျပာမိရင္ သူ႔ဘ၀က ေၾကကြဲစရာအျဖစ္နဲ႔ အဆုံးသတ္မယ္ ဆိုတာကို အဲ့ဒီအခ်ိန္က သူ မသိႏုိင္ပါဘူး။ ဗိုလ္ေန၀င္းရဲ႕ လက္ခ်က္နဲ႔ ဘ၀ ဇာတ္သိမ္းမွာမဟုတ္ဘဲ ျမန္မာျပည္ ေျမာက္ပိုင္း ေတာတြင္းတေနရာမွာ သူ႔ရဲ႕ ကြန္ျမဴနစ္ ရဲေဘာ္ တေယာက္က ပစ္သတ္ခံရမယ္ ဆိုတာကို သူ မသိခဲ့ပါဘူး။
ဘာသာေဗဒ နဲ႔ သမိုင္း ပညာရွင္ ဆရာ မင္းလတ္ဟာ ရန္ကုန္က နာမည္ေက်ာ္ စိန္႔ေပါလ္ ဂရမ္မာ ေက်ာင္းမွာ ပညာသင္ခဲ့ သူ ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၂၅ မွာ ေမြးဖြားၿပီး ဒုတိယ ကမၻာစစ္ ကာလ ပဲခူးတိုင္း အတြင္း ဖက္ဆစ္ ဂ်ပန္ ေတာ္လွန္ေရးမွာ ပါ၀င္ခဲ့ သူပါ။ စစ္ၿပီးခ်ိန္မွာ အလံျဖဴ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၀င္ တေယာက္ ျဖစ္သြားၿပီး ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ ႏုိင္ငံ လြတ္လပ္ေရးရလုိ႔ သိပ္မၾကာခင္ မွာပဲ ေတာခိုပါတယ္။
၁၉၅၀ မွာ ခ်က္ကိုစလုိဗက္ကီးယားကို ေရာက္ပါတယ္။ သူဟာ ၿမိဳ႕ေတာ္ ပရက္မွာ ပထမဆံုး သြားေရာက္ ပညာသင္တဲ့ ျမန္မာေက်ာင္းသား သံုးေယာက္ထဲက တေယာက္ပါ။ ခ်ားလ္စ္ တကၠသိုလ္ရဲ႕ ဒႆနိကေဗဒ မဟာဌာနမွာ အဂၤလိပ္စာနဲ႔ သမိုင္း သင္ယူပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ “အဂၤလိပ္ အကၡရာ စာလံုးမ်ားနဲ႔ ျမန္မာျပည္” စာအုပ္ကေတာ့ ပရက္မွာ ျမန္မာစာ သင္ၾကား ေရး အတြက္ ကနဦး ေျခလွမ္းပါပဲ။
၁၉၅၅ မွာေတာ့ သူက ပရက္ ဘာသာစကားေက်ာင္းမွာ ျမန္မာဘာသာ စတင္ ပုိ႔ခ်ပါတယ္။ “ျမန္မာ-အဂၤလိပ္၊ အဂၤလိပ္-ျမန္မာ အကၡရာစဥ္ ေ၀ါဟာရမ်ားႏွင့္ ပရက္ နည္းလမ္း ျမန္မာဖတ္စာ” ကိုလည္း ပံုႏွိပ္ ထုတ္ေ၀ပါတယ္။ ခ်က္ေက်ာင္းသား ေတြ ေခတ္ေပၚ ျမန္မာဘာသာစကားကို ပထမဆံုး ထိေတြ႔ေစႏုိင္ခဲ့တဲ့ စာအုပ္ပါ။
ဒါ့အျပင္ ခ်က္ကိုစလိုဗက္ အကယ္ဒမီသိပၸံ၊ အေရွ႕တုိင္း တကၠသိုလ္မွာ သုေတသီ၊ သူ ပညာသင္ခ့ဲတ့ဲ တကၠသုိလ္မွာလည္း နည္းျပဆရာ ျဖစ္လာပါတယ္။ ၁၉၆၇ ခုႏွစ္ ပရက္ၿမိဳ႕ေတာ္ကို ခြာခ့ဲခ်ိန္အထိ ဒီတာ၀န္ေတြ ယူခ့ဲပါတယ္။
ခ်က္နဲ႔ျမန္မာ ဆက္ဆံေရးအတြက္ ဆရာမင္းလတ္ရဲ႕ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြဟာလည္း အေရးပါခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၅၈ ခုႏွစ္က ပရက္မွာ ထုတ္ေ၀ခဲ့တ့ဲ သူ႔ရဲ႕ “ျမန္မာ- အာရွရဲ႕လမ္းဆံု” စာအုပ္ဟာ ျမန္မာျပည္ ႏုိင္ငံေရး၊ သမုိင္း၊ စီးပြားေရးတုိ႔အေၾကာင္း ကုိ ခ်က္ျပည္သူေတြနဲ႔ ပထမဆံုး မိတ္ဆက္ေပးတ့ဲ စာအုပ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္မွာ Burma Center Prague က ထုတ္ေ၀တဲ့ ဘက္ခိုးဗားရဲ႕ “ျမန္မာ့ဆံုခ်က္” (Focus on Burma) ထဲမွာ အဲဒီလုိ ေရးထားပါတယ္။
ဘက္ခိုးဗားရဲ႕ ေရးသားခ်က္ အရ ဆုိရင္ ဆရာမင္းလတ္ရဲ႕ အေရး အပါဆံုး သုေတသန လုပ္ငန္းကေတာ့ “ျမန္မာဘာသာ စကားကို ေခတ္မီ တိုးတက္ေအာင္ ျပဳလုပ္ျခင္း” ဆိုတဲ့ စာအုပ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆရာမင္းလတ္က ျမန္မာဘာသာစကားနဲ႔ ေခတ္ အသံုးအႏႈန္းေတြကို နက္နက္နဲနဲ ခြဲျခမ္း စိတ္ျဖာ ေလ့လာခဲ့ၿပီး ျမန္မာဘာသာစကား ဆက္လက္ ဖြံ႔ျဖိဳး တိုးတက္ေရး အတြက္ သူ႔ရဲ႕ အဆုိျပဳခ်က္ကိုလည္း စာအုပ္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
အဲဒီ စာအုပ္ဟာ ပညာေရးဆိုင္ရာအရ အေရးႀကီးတဲ့ သက္ေရာက္မႈေတြ ျဖစ္ခ့ဲပါတယ္။ ဒါတင္မက အာဏာရွိသူေတြကို ေျပာင္ေျပာင္ တင္းတင္း စိန္ေခၚလိုတဲ့ သူ႔ရဲ႕ စိတ္ဆႏၵကို တၾကိမ္ ထပ္ၿပီး ျပသလုိက္တာပါပဲ။ ဒီတခါမွာေတာ့ ဂႏၳ၀င္ ျမန္မာ စကား အသံုးအႏႈန္းက လြဲၿပီး တျခား အသံုးအႏႈန္းကုိ လက္မခံတ့ဲ ပညာေရးဆိုင္ရာ ခ်မွတ္ေဆာင္ရြက္မႈ ပံုသဏၭာန္ေတြကို စိန္ေခၚခဲ့တာပါ။
ဆရာမင္းလတ္ဟာ ပညာရွင္တေယာက္၊ တက္ၾကြ လႈပ္ရွားသူ တေယာက္ အျဖစ္သာ မကဘဲ တက္ၾကြႏိုးၾကားတဲ့ ၀တၳဳတို ေတြ ကဗ်ာေတြေရးသားတဲ့ စာေရးဆရာတေယာက္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ရဲေခါင္ ကေလာင္အမည္နဲ႔ သူ႔၀တၳဳတိုေတြ၊ ကဗ်ာ ေတြကို ျမန္မာျပည္မွာ ပံုႏွိပ္ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။
သူ ပရက္မွာ ရွိေနတုန္း ခ်က္ လူငယ္ ဗားကလက္ ဟာဗဲလ္ ကလည္း ျပဇာတ္ေတြ ေရးသားၿပီး အာဏာရွင္စနစ္ကို ဆန္႔က်င္ ကန္႔ကြက္ခဲ့ပါတယ္။ သူတုိ႔ ေခတ္ျပိဳင္ စာေရးဆရာ တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူ ႏွစ္ဦးဟာ အစိုးရရဲ႕ဖိႏွိပ္မႈကို ဆန္႔က်င္ တဲ့ေနရာမွာ ကိုယ္စီ ရွိေနတဲ့ အရည္အခ်င္းေတြကို ဖလွယ္ မွ်ေ၀ရင္း သူတုိ႔ရဲ႕ အသက္ကို ရဲ၀့ံ စြန္႔စားခဲ့သူေတြပါ။
ဟာဗဲလ္ဟာ ၁၉၈၉ ခု ကတၱီပါ ေတာ္လွန္ေရးကို ဦးေဆာင္ႏုိင္တဲ့အထိ ဆက္လက္ ေဆာင္ရြက္ပါတယ္။ ခ်က္ကိုစလို ဗက္ကီးယားမွာ ကြန္ျမဴနစ္၀ါဒ ျငိမ္းျငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း က်ဆံုးသြားၿပီးတ့ဲ ေနာက္ပိုင္း သူဟာ တိုင္းျပည္ရဲ႕ ပထမဆံုး သမၼတ ျဖစ္လာပါတယ္။ သူ႔ ေဆာင္ပုဒ္တခု ျဖစ္တဲ့ “အမွန္တရားနဲ႔ ခ်စ္ျခင္း ေမတၱာတရားဟာ လိမ္ညာမႈေတြနဲ႔ အမုန္းတရားကို အႏုိင္ရ လႊမ္းမိုးႏုိင္ရမယ္” ဆိုတဲ့စကားဟာ ဆရာမင္းလတ္ အေသအခ်ာ ႏွစ္သက္ တန္ဖိုးထားတဲ့ စကားပါပဲ။
ဆရာမင္းလတ္ရဲ႕ ပညာေရးဆိုင္ရာ တိုးတက္ ျဖစ္ထြန္းမႈေတြက ခ်က္ကိုစလိုဗက္ကီးယားမွာ ျဖစ္ေပမယ့္ သူ႔ရဲ႕ ဇာတိေျမ ကုိေတာ့ သူ႔ႏွလံုးသားထဲမွာ ထည့္ထားတာပါ။ ျမန္မာျပည္ ႏုိင္ငံေရးျဖစ္စဥ္ေတြကို သူ ထဲထဲ၀င္၀င္ ေလ့လာခဲ့ၿပီး ဗမာျပည္ ကြန္ျမဴနစ္ ပါတီ (ဗကပ) ဌာနခ်ဳပ္ တည္ရွိရာ ပဲခူးရိုးမနဲ႔ တရုတ္ ျမန္မာ နယ္စပ္ေဒသမွာ လႈပ္ရွား တိုက္ပြဲ၀င္ေနၾကတဲ့ သူ႔ရဲ႕ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ရဲေဘာ္ရဲဘက္ေတြနဲ႔ အၿမဲ ထိေတြ႔ ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၆၀ ျပည့္လြန္ ေနာက္ပုိင္းကာလမွာေတာ့ ဗကပ ဟာ ၀ ေတာင္တန္းေဒသကို စတင္ ထိုးေဖာက္ ၀င္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။
ပရက္ၿမိဳ႕တြင္ ေတြ႔ခ့ဲရေသာ ဆရာမင္းလတ္ႏွင့္ ဒက္ဂ္မာ ဘက္ခိုးဗား (ဓာတ္ပုံ - Burma Center Prague/Dagmar Bečková)
ဗကပ ပါတီ၀င္ေတြရဲ႕ ေဆြမ်ိဳးသားခ်င္းေတြ အပါအ၀င္ ပညာတတ္ ပုဂၢဳိလ္ေတြကို ရက္ရက္စက္စက္ ျဖဳတ္ ထုတ္ သတ္ လုပ္ခ့ဲတယ္။ သန္႔စင္ ရွင္းလင္းေရးကို တုံ႔ျပန္ ရိုက္ခတ္တဲ့ တရုတ္ ဆန္႔က်င္ေရး ရုန္းရင္း ဆန္ခတ္မႈေတြ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာ ျဖစ္ပြားခဲ့ပါတယ္။ တရုတ္နဲ႔ ျမန္မာၾကား သံတမန္ ဆက္ဆံေရး ဆိုး၀ါးသြားၿပီး ေဘဂ်င္းက ျမန္မာႏုိင္ငံကို ေပးေနတဲ့ အကူ အညီေတြ တရား၀င္ ရပ္စဲလိုက္ပါတယ္။ သူ႔ႏုိင္ငံက ေက်ာင္းသားေတြကိုလည္း ျပန္ေခၚယူပါတယ္။ ေဘဂ်င္း ေရဒီယိုက ဗုိလ္ေန၀င္း အစိုးရကို “ဖက္ဆစ္၊ ေတာ္လွန္ေရးကုိ ဖ်က္ဆီးသူ၊ ေဖာက္ျပန္ေရးအစိုးရ” စသျဖင့္ အျပင္းအထန္ ရႈတ္ခ်ပါ ေတာ့တယ္။
ပရက္ ေႏြဦးရာသီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးသမားေတြကုိ ၀ါေဆာစာခ်ဳပ္၀င္ ႏုိင္ငံေတြက က်ဴးေက်ာ္ ၀င္ေရာက္ၿပီး ေခ်မႈန္း တာ ေတြ မျဖစ္ခင္ တႏွစ္အလို ၁၉၆၇ ခုႏွစ္မွာ ဆရာမင္းလတ္ဟာ အဲဒီကေန တရုတ္ျပည္ကို သြားဖုိ႔ ဆုံးျဖတ္လုိက္ပါတယ္။ ေဘဂ်င္းကို သူ ေရာက္ၿပီး ရွမ္းဘာသာကို ေလ့လာသင္ယူရင္း ၁၉၆၉ ခုႏွစ္အထိ ေနခဲ့ပါတယ္။ ဒီေနာက္ေတာ့ ရွမ္းျပည္ နယ္ ဘက္ကုိ ေျပာင္းသြားပါတယ္။ တရုတ္ျမန္မာ နယ္စပ္က ဗကပ ရဲေဘာ္ေတြနဲ႔ ျပန္ဆက္သြယ္ခဲ့ၿပီး ၀ နဲ႔ ရွမ္း ဘာသာ ရပ္ ေတြကို ေလ့လာပါတယ္။ ကြန္ျမဴနစ္ ပါတီ၀င္ေဟာင္းေတြရဲ႕ အဆိုအရ သူ႔လုပ္ေဆာင္မႈေတြထဲမွာ ၀ ဘာသာကေန လက္တင္ ဘာသာကုိ ျပန္ဆုိ ေရးသား မွတ္တမ္းတင္မႈေတြ ပါ၀င္ပါတယ္ တ့ဲ။
ဒါေပမယ့္ အာဏာရွင္ေတြကို အမွန္အတုိင္း ေျပာတယ္ ဆုိတာဟာ အျမင္မတူသူနဲ႔ ထိပ္တုိက္ရင္ဆိုင္တာ မဟုတ္ဘူး၊ ကိုယ့္ ဘက္ေတာ္သားေတြထဲမွာလည္း အင္အား ေကာင္းေစေရးအတြက္ ျဖစ္တယ္ ဆိုတာကို ဆရာမင္းလတ္က သေဘာ ေပါက္တ့ဲသူပါ။ သူက ကြန္ျမဴနစ္ပါတီရဲ႕ အခက္အခဲေတြကို ကူညီ ေျဖရွင္းေပးတ့ဲအေနနဲ႔ ဗကပ ေပၚလစ္ဗ်ဴရို အဖဲြ႔၀င္ေတြ ဆီ အစီရင္ခံစာေတြ ေရးပုိ႔ပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ အျငင္းပြားဖြယ္ အစီရင္ခံစာေတြထဲမွာ ဘာေတြ ပါတယ္ ဆုိတာ အခုအထိ မသိရ ပါဘူး။ သိရသေလာက္ကေတာ့ ပါတီ ေခါင္းေဆာင္ေတြက အဲဒီ အစီရင္ခံစာေတြကုိ မႀကိဳက္ၾကဘူး ဆုိတာပါပဲ။
၁၉၇၀ ျပည့္လြန္ ေနာက္ပုိင္းမွာေတာ့ ျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီက သူ႔ကုိ ရွမ္းျပည္ အေရွ႕ေျမာက္ပိုင္းေဒသမွာ ထိန္းသိမ္းလုိက္ ပါတယ္။ တိုက္ပြဲမွာ အဖမ္းခံရတ့ဲ အရာရွိ တေယာက္အပါအ၀င္ ျမန္မာစစ္သား ၁၅ ေယာက္နဲ႔အတူ ခ်ဳပ္ေႏွာင္ခံရပါတယ္။
ကြန္ျမဴနစ္ ပါတီ၀င္ေဟာင္းေတြရဲ႕ အဆိုအရ ၁၉၈၅ ခုႏွစ္ထဲမွာ စစ္သားေတြ ထြက္ေျပးဖုိ႔ စီစဥ္ေတာ့ ဆရာမင္းလတ္လည္း သူတုိ႔နဲ႔အတူ ေျပးခ့ဲပါတယ္ တ့ဲ။ ဒါေပမယ့္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ တပ္ေတြက သူတုိ႔ေနာက္ကို လိုက္ၿပီး ရွင္းတဲ့ အတြက္ အားလံုး ေသဆံုးသြားရပါတယ္။ ကြန္ျမဴနစ္ေဟာင္းေတြကေတာ့ ဆရာမင္းလတ္ရဲ႕ ေနာက္ဆံုးကာလ အေၾကာင္းေတြကို ျပန္ေျပာ ခ်င္စိတ္ မရွိၾကပါဘူး။ ပါတီဌာနခ်ဳပ္ကပဲ သုတ္သင္ပစ္လိုက္ဖုိ႔ အမိန္႔ေပးခဲ့သလား ဒါမွမဟုတ္ တပ္သားေတြကပဲ သူတုိ႔ ဘာသာ ပစ္ခတ္ခဲ့တာလား ဆိုတာ မသိရပါဘူး။
ေတာထဲမွာ ေၾကကြဲဖြယ္ က်ဆံုးခဲ့ရေပမယ့္ ဆရာမင္းလတ္ရဲ႕ ႀကံဆ စိတ္ကူးမႈေတြနဲ႔ ပညာရပ္ နယ္ပယ္ဆိုင္ရာ ၾသဇာ သက္ေရာက္မႈေတြက ျမန္မာျပည္မွာ ရိွေနဆဲပါ။ ဒါ့အျပင္ ျမန္မာ နဲ႔ ခ်က္ ႏွစ္ႏုိင္ငံၾကား လက္ရိွ ဆက္ဆံေရးအထိ ၾသဇာ ရိွေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။
“ေလးနက္တဲ့အေၾကာင္းအရာေတြကို ဂႏၳ၀င္ ျမန္မာဘာသာစကားနဲ႔ပဲ ေရးရမယ္လုိ႔ ဆုိၾကတဲ့ ေရွးရိုးစြဲ၀ါဒီ ပညာရွင္ေတြန႔ဲ သေဘာမတူၾကတဲ့ ေခတ္သစ္ ျမန္မာပညာရွင္ေတြ၊ စာေရးဆရာေတြ၊ စာနယ္ဇင္းသမားေတြအတြက္ေတာ့ ဆရာ မင္းလတ္ ရဲ႕ ‘ျမန္မာဘာသာ စကားကို ေခတ္မီ တိုးတက္ေအာင္ ျပဳလုပ္ျခင္း’ နဲ႔ တျခားလက္ရာေတြက အေထာက္အကူ ျဖစ္ခ့ဲတယ္၊ အႀကံေကာင္း ဉာဏ္ေကာင္းေတြ ေပးခ့ဲတယ္” လုိ႔ ဘက္ခိုးဗားက ဆိုပါတယ္။
ေနာက္မ်ိဳးဆက္ စာေရးဆရာေတြကေတာ့ ေခတ္ေပၚ ျမန္မာဘာသာစကားကို စာေပ နယ္ပယ္မွာသာ မဟုတ္ဘဲ တျခား ေရးဖဲြ႔မႈေတြမွာပါ သံုးလာၾကတယ္၊ ေခတ္ေပၚနည္းနဲ႔ေရးတာက ပိုၿပီး နားလည္ရ လြယ္ေစတယ္ ဆိုတာကို ျပသခဲ့ၾက တယ္ လုိ႔ သူက ဆုိပါတယ္။ ဒီအစဥ္အလာကုိ ဒီေန႔ေခတ္အထိ သယ္ေဆာင္လာၿပီး သတင္းစာ၊ မဂၢဇင္း၊ စာအုပ္ေတြမွာေခတ္ေပၚ ဘာသာစကားနဲ႔ ေရးသားေဖာ္ျပေနၾကပါၿပီ တ့ဲ။
၁၉၅၀ နဲ႔ ၆၀ ျပည့္လြန္ႏွစ္ေတြတုန္းက ဆရာမင္းလတ္ ပရက္မွာ ရွိေနခ်ိန္ အတြင္း တစိုက္မတ္မတ္္ ႀကိဳးပမ္း အားထုတ္မႈ ေတြ ေၾကာင့္လည္း ခ်က္ေခါင္းေဆာင္ေဟာင္း ဟာဗဲလ္နဲ႔ လက္ရွိ ခ်က္သမၼတႏုိင္ငံတုိ႔ဟာ ျမန္မာျပည္ ဒီမိုကေရစီ ရရိွေရး ကုိ ေထာက္ခံအားေပးသူေတြ ျဖစ္လာတာပါ။
ဧၿပီလတုန္းက ခ်က္သမၼတ ႏုိင္ငံဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး စုံစမ္းစစ္ေဆးသူ မစၥတာ ကင္တာနာ ရဲ႕ တိုက္တြန္း ေျပာဆိုခ်က္ကို ေထာက္ခံတဲ့ တတိယေျမာက္ႏုိ္င္ငံ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ မစၥတာ ကင္တာနာက ျမန္မာနိင္ငံ တြင္း စစ္ရာဇ၀တ္မႈေတြနဲ႔ လူသားမ်ိဳးႏြယ္ကို ဆန္႔က်င္ က်ဴးလြန္ခဲ့တ့ဲ ရာဇ၀တ္မႈေတြအတြက္ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္ တရပ္ ေစလႊတ္ဖုိ႔ ကုလသမဂၢ လံုျခံဳေရး ေကာင္စီကို တင္ျပ တိုက္တြန္းခ့ဲတာပါ။
ဧရာ၀တီ မဂၢဇင္းကို ေပးပုိ႔တဲ့ ထုတ္ျပန္ေၾကညာခ်က္တခုမွာဆိုရင္ ခ်က္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာနကလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဆိုး၀ါးတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ ဆက္လက္ ျဖစ္ပ်က္ေနတ့ဲအတြက္ ပူပန္ေနရေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားၿပီး စစ္အစိုးရ ရဲ႕ ဒီမိုကေရစီ ေဖာ္ေဆာင္ေရး လမ္းျပေျမပံုရဲ႕ အလားအလာကုိလည္း ေမးခြန္းထုတ္ထားပါတယ္။
ခ်က္အစိုးရဲ႕ေထာက္ခံမႈဟာ ဆရာမင္းလတ္ ခ်က္ကိုစလိုဗက္ကီးယားက ထြက္ခြာလာၿပီး ႏွစ္ေပါင္း ၄၀ ေက်ာ္ အၾကာ၊ ျမန္မာျပည္ ေျမာက္ပိုင္းေတာထဲမွာ သူေသဆံုးၿပီး ႏွစ္ ၂၀ ေက်ာ္ၾကာမွ ေပၚေပါက္ခဲ့တာပါ။ ဒါေပမယ့္ ဆရာမင္းလတ္နဲ႔ သူ႔လို ျပည္ပခရီး ထြက္ခဲ့ၾကၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံ စစ္အစိုးရ အဆက္ဆက္ကို ဆန္႔က်င္ခဲ့ၾကသူေတြဟာ အနာဂတ္ မ်ိဳးဆက္သစ္ တက္ၾကြ လႈပ္ရွားသူေတြအတြက္ အေျခခံ အုတ္ျမစ္ခ်ခဲ့ၾကသူေတြ၊ ႏုိင္ငံျခား တိုင္းျပည္ေတြက ကူညီ ေထာက္ခံလာၾက ေအာင္ တံတားထိုးေပးခဲ့ၾကသူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
၁၉၆၀ ျပည့္လြန္ႏွစ္မ်ားက ပရက္ၿမိဳ႕ေရာက္ ျမန္မာတုိ႔၏ ေဆြးေႏြးပဲြ မွတ္တမ္းဓာတ္ပုံ (ဓာတ္ပုံ - Burma Center Prague/Dagmar Bečková)
တကယ္လုိ႔ ျမန္မာျပည္သူေတြဟာ ခ်က္ ျပည္သူေတြလိုပဲ ရက္စက္တ့ဲ အာဏာရွင္ေတြကို တေန႔မွာ ေအာင္ျမင္ႏုိင္ခဲ့မယ္ ဆိုရင္ ႏွစ္ႏုိင္ငံဟာ အာဏာရွင္စနစ္ရဲ႕ဖိစီး ႏွိပ္စက္မႈ သံႀကိဳးေတြကို ဖယ္ရွင္းပစ္ႏုိင္မယ့္ လြတ္လပ္တဲ့ ဒီမိုကေရစီႏုိင္ငံေတြ ျဖစ္လာတဲ့အထိ ညီညြတ္ ေပါင္းစည္း မွ်ေ၀ ခံစားႏုိင္ၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဆရာမင္းလတ္ဟာ အဲဒီ ေပါင္းစည္း ညီညြတ္မႈရဲ႕ ဘိုးေဘးတဦး ျဖစ္ေနမွာပါ။ သူသာ တကယ္လုိ႔ ဒီကေန႔အထိအသက္ရွင္ ေန ဦးမယ္ ဆိုရင္ စစ္အစိုးရေခါင္းေဆာင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး သန္းေရႊကိုလည္း သူအရင္တုန္းက ဗိုလ္ေန၀င္းကို ေျပာဆိုခဲ့ဖူး သလို “ကမၻာကို မွန္တ့ဲအတိုင္း ေျပာျပပါ” ဆိုတဲ့ စကားကို ေပးပုိ႔မွာကေတာ့ အေသအခ်ာပါပဲ။ ။
ေအာင္ေဇာ္ ေရးသားသည့္ ‘Tell the World the Truth’ ကုိ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆုိသည္။
No comments:
Post a Comment