မိမိကုိယ္ကို အဆံုးစီရင္ျခင္း ဆုိင္ရာ ျပသနာမ်ား

လုပ္ငန္းခြင္ စိတ္ဖိစီးမႈ၊ စိတ္ဓာတ္က်ေရာဂါႏွင့္ မိမိကုိယ္ကို အဆံုးစီရင္ျခင္း ဆုိင္ရာ ျပသနာမ်ား

မိမိကိုယ္ကိုမိမိ သတ္ေသမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ စာထဲတြင္ ဖတ္ဖူးသည္။ ႐ုပ္ရွင္ ဗီဒီယိုမ်ားတြင္ ၾကည့္ဖူး၊ ျမင္ဖူးသည္။ စာဖတ္၍၊ ႐ုပ္ရွင္ၾကည့္၍ ဗီဒီယိုမ်ားၾကည့္၍ စိတ္ခံစားမႈ မရိွခဲ့။ မရခဲ့ဖူးေပ။ မေန႔တစ္ေန႔က မိမိႏွင့္ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ တစ္ဦး မိမိပတ္ဝန္းက်င္ အနီးအပါးတြင္ မေသမခ်င္း မိမိကိုယ္မိမိ အဆံုးစီရင္ သြားသည္ကို ေတြ႕ရသည့္အခါ မ်ားစြာ အံ့ၾသမိသည္။ တုန္လႈပ္ ေခ်ာက္ခ်ားမိသည္။ဝမ္းနည္းျခင္း မ်ားစြာႏွင့္ အတူ စိတ္မေကာင္းျခင္း မ်ားစြာ ျဖစ္မိသည္။ ထိုေန႔ျမင္ကြင္းမ်ားေၾကာင့္ တစ္ညလံုးအိပ္မေပ်ာ္။ သည္လူ ဘာလုိ႔ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ မေသမခ်င္း သတ္ေသရတာလဲ။ ကိုယ့္ကိုယ္ ကိုယ္သတ္ေသမႈ ဘာေၾကာင့္ ျဖစ္ရတာလဲဟု စဥ္းစားမိသည္။ သိခ်င္စိတ္မ်ားလည္း ျဖစ္ေပၚမိသည္။ မိမိသိလိုသည့္ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ သတ္ေသျခင္းဆိုင္ရာ ျပႆနာမ်ားကို သိရိွႏိုင္ရန္ ဂ်ာနယ္မ်ား၊ မဂၢဇင္းမ်ား၊ စာအုပ္မ်ားကို ရွာေဖြဖတ္႐ႈ ေလ့လာမိသည္။
စိတ္ဖိစီးမႈ၏ သေဘာသည္ေျပာင္းလဲမႈမွန္သမွ်ႏွင့္ ဆက္စပ္ေနသည္ဟု စိတ္ေရာဂါပညာရွင္မ်ားကဆုိသည္။ ေကာင္းေသာ ေျပာင္းလဲမႈေၾကာင့္ စိတ္ဖိစီးမႈကို ျဖစ္ေစသကဲ့သို႔ မေကာင္းေသာ ေျပာင္းလဲမႈေၾကာင့္လည္း စိတ္ဖိစီးမႈကို ျဖစ္ေစႏိုင္ ေၾကာင္းသိရသည္။ စိတ္ဖိစီးမႈဆုိင္ရာ ျပႆနာမ်ားသည္႐ႈပ္ေထြးနက္နဲလွသည္။ အေၾကာင္းအရာတစ္ခုသည္ လူ တစ္ဦးတစ္ေယာက္အတြက္ စိတ္ဖိစီးမႈကို ျဖစ္ေစႏုိင္ေသာ္လည္း အျခားလူတစ္ဦး တစ္ေယာက္အတြက္ စိတ္လႈပ္ရွားဖြယ္ ေပ်ာ္ရႊင္မႈကို ရရိွေနသည္ဟုဆိုသည္။ စိတ္ ဖိစီးမႈျဖစ္ေပၚေစသည့္ အေၾကာင္းအရာ မ်ားသည္ ထုႏွင့္ထည္ႏွင့္ ႀကီးမားသည့္ အျဖစ္အပ်က္မ်ားရိွသကဲ့သို႔ အေသးအမႊား ကိစၥေလးမ်ား ေၾကာင့္လည္းျဖစ္ႏုိင္သည္။ ျဖစ္ေပၚေစႏိုင္သည္ဟု ပညာရွင္မ်ား ကသံုးသပ္ထားျပန္သည္။ ႐ႈပ္ေထြးနက္နဲသည့္ အေၾကာင္း အရာမ်ားေၾကာင့္ စိတ္ဖိစီးမႈဆိုတာ ဘာလဲဆိုသည္ကို ပို၍သိခ်င္လာျပန္သည္။ စိတ္ဖိစီးမႈသည္ ေဒါသျဖစ္ေစျခင္း၊ စိတ္ ႐ႈပ္ေထြးျခင္း၊ စိတ္မေပ်ာ္ရႊင္ျခင္း၊ စိတ္ မြန္းက်ပ္ျခင္း၊ စိတ္တင္းက်ပ္ျခင္း စသည္ တုိ႔ႏွင့္အတူ ေန႔စဥ္လူမႈဘဝထဲတြင္ ႀကံဳေတြ႕ေနရသည့္ အျဖစ္အပ်က္မ်ားႏွင့္ လည္းသက္ဆုိင္ေနသည္။ စိတ္ဖိစီးမႈေၾကာင့္ ဘဝကို တုိးတက္ ေစသကဲ့သို႔ ဘဝကိုဆံုး႐ံႈးေစႏိုင္ျပန္သည္။ အထူးသျဖင့္ စိတ္ဖိစီးမႈကို အေၾကာင္း အရာတစ္မ်ဳိးတည္း တသမတ္တည္း သတ္မွတ္မရႏုိင္သည္ကို လက္ခံရမည္ ျဖစ္သည္။ ဘဝတြင္ႀကံဳေတြ႕ရသည့္ အက်ပ္ အတည္း၊ အခက္အခဲမွန္သမွ် ေက်ာ္လႊား ႏိုင္ရန္ ႀကိဳးစားေဆာင္ရြက္ရင္း ေအာင္ျမင္ သူမ်ားအဖုိ႔ ဘဝပန္းတုိ္င္သို႔ ေရာက္ရိွၿပီး စိတ္ဖိစီးမႈကို ေခ်ဖ်က္ႏုိင္ေသာ္လည္း တစ္ ႀကိမ္၊ ႏွစ္ႀကိမ္ အႀကိမ္ႀကိမ္ႀကိဳးစား႐ုန္း ထြက္ေသာ္လည္း မေအာင္ျမင္သည့္အခါ ထုထည္ႀကီးမားေသာ စိတ္ဖိစီးမႈကို ခံစားရတတ္ျပန္သည္။ လူ႕ဘဝတစ္သက္တာတြင္ မ်ားစြာေသာ အျဖစ္အပ်က္အေၾကာင္းအရာမ်ားအနက္ စိတ္ဖိစီးမႈျဖစ္ေပၚေစႏုိင္သည့္ အေၾကာင္းအခ်က္မ်ားမွာ- -မေမွ်ာ္လင့္ဘဲျဖစ္ျခင္း -ေျပာင္းလဲမႈႀကီးမားျခင္း -ေရွာင္လႊဲမရ၍ ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္ရျခင္း -မႀကံဳဖူးေသာအေၾကာင္းအရာႏွင့္ႀကံဳေတြ႕ျခင္း -စိတ္ခံစားမႈျပင္းထန္ျခင္း -ထိပ္တိုက္ေတြ႕ႀကံဳရင္ဆုိင္ရျခင္း စသည္တို႔ပါဝင္ေၾကာင္းပညာရွင္မ်ားက အၾကမ္း ဖ်င္းအားျဖင့္ သတ္မွတ္ထားသည္။ စိတ္ဖိစီးမႈျဖစ္ႏိုင္သည့္ အဆင့္(၃)ဆင့္ကို (၁)စိတ္ဖိစီးမႈအျမင့္ဆံုးအေၾကာင္းအရာ မ်ား၊ (၂)စိတ္ဖိစီးမႈျမင့္ေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ား (၃)စိတ္ဖိစီးမႈအဆင့္ျဖစ္ေသာ အေၾကာင္း အရာမ်ားဟူ၍ ခဲြျခားသတ္မွတ္ထားသည္။ ယင္းအဆင့္ သတ္မွတ္ခ်က္ မ်ားစြာအနက္ ႐ံုးလုပ္ငန္း ဆုိင္ရာကိစၥမ်ားကို သီးျခားခဲြထုတ္ေလ့လာၾကည့္လွ်င္ အလုပ္ ျပဳတ္ျခင္းသည္ စိတ္ဖိစီးမႈကိုအျမင့္ဆံုးျဖစ္ေပၚေစသည္။ အလုပ္မွ အၿငိမ္းစားယူျခင္းႏွင့္ အလုပ္ေျပာင္းရျခင္းတို႔သည္ စိတ္ဖိစီးမႈျမင့္ေစႏုိင္သည္။ လုပ္ငန္းအႀကီးအကဲႏွင့္ျပႆနာ ျဖစ္ျခင္းႏွင့္ လုပ္ငန္းတာဝန္ ေျပာင္းလဲမႈေပၚျခင္းတုိ႔သည္ စိတ္ဖိစီးမႈ အဆင့္သာျဖစ္ေသာ အေၾကာင္း အရာမ်ားျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ႐ံုးလုပ္ငန္းခြင္တြင္ မိမိ၏လုပ္ငန္းအႀကီးအကဲသို႔မဟုတ္ပတ္ဝန္းက်င္တြင္ ျပႆနာဖန္တီးတတ္သူရိွေနလွ်င္မႈ အခ်ိန္တုိအတြင္း အႀကိမ္ႀကိမ္ ျဖစ္ေပၚလာသည့္ ျပႆနာတစ္ခုႏွင့္ တစ္ခုေပါင္းစပ္ကာ ထုထည္ႀကီးမားေသာ စိတ္ဖိစီးမႈကို ျဖစ္ေပၚေစႏိုင္ ေပသည္။ ျဖစ္ေပၚလာသည့္ အေၾကာင္းအရာအလုိက္ စိတ္ဖိစီးမႈကို ေျဖရွင္းႏုိင္ျခင္း၊ မေျဖရွင္းႏုိင္ျခင္းမွာလည္း ယင္းအေၾကာင္းအရာမ်ားႏွင့္ သာသက္ဆိုင္သည္။ စိတ္ဖိစီးမႈျဖစ္ရာမွ စိတ္ဓာတ္က်ေရာဂါျဖစ္ေပၚေစႏိုင္သည္။ စိတ္ဓာတ္က် ေရာဂါေၾကာင့္ စိတ္ဖိစီးမႈကိုလည္း ျဖစ္ေပၚေစႏိုင္ျပန္သည္။ သို႔ေသာ္စိတ္ဖိစီးမႈ (Stress) ႏွင့္ စိတ္ဓာတ္က်ေရာဂါ (Depression)မွာ အေၾကာင္းအရာ ဆက္စပ္မႈရိွေသာ္လည္း ကြဲျပားျခားနားသည္။ စိတ္ဓာတ္က်ျခင္းသည္ ေရာဂါတစ္ခုမွ်သာျဖစ္သည္။ စိတ္ဓာတ္ က်ေရာဂါႏွင့္ပတ္သက္၍ စိတ္က်န္းမာေရး ဆရာဝန္ႀကီး ပါေမာကၡဦးသုတ M.B.B.S, M. Med.SC (Psych), D.P.M (U.K) ကစိတ္ဓာတ္က်ေရာဂါျဖစ္တာ စိတ္ဓာတ္ မခိုင္မာလုိ႔ျဖစ္တာမဟုတ္ဘူး။ (It is not due to weakness of the will) ဟုဆုိသည္။ ထုိနည္းတူစြာပင္ (due to weakness of the will)ဟုဆိုသည္။ ထုိနည္းတူစြာပင္ ကိုယ္ရည္ကိုယ္ေသြးညံ့ဖ်င္းလုိ႔ျဖစ္တာလည္းမဟုတ္ဘူး။ (It is not due to personality flaw)ဟုလည္းဆုိသည္။ လုပ္ငန္းခြင္တြင္ စိတ္ဓာတ္က်ေရာဂါခံစားေနရသူတစ္ဦးသည္ လုပ္ငန္းခြင္ စြမ္းေဆာင္ရည္မည္မွ် ျမင့္မားေနသူျဖစ္ေစ လုပ္ငန္းစြမ္း ရည္က်ဆင္းသြားျခင္းႏွင့္ အလုပ္ တြင္တိက်စြာ ေဆာင္ရြက္တတ္သူသည္လည္းလုိအပ္သည္ထက္ပို၍ တိက်စြာ ေဆာင္ရြက္ လာျခင္းတုိ႔မွာ ေရာဂါလကၡဏာမ်ားပင္ျဖစ္သည္။ စိတ္ဓာတ္က်ေရာဂါခံစားေနရသူသည္ သာမန္လူသားတုိင္းျဖစ္ေလ့ျဖစ္ထ ရိွသည့္ အေသးအမႊားကိစၥ၊ ဒုကၡကေလးမ်ားကိုပင္ အျမင့္မားဆံုးစိတ္ဖိစီးမႈျဖစ္ေပၚေစ တတ္သည္ ဟုဆုိသည္။ စိတ္ဓာတ္က်ေရာဂါ ျပင္းထန္လာလွ်င္မႈ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္အျပစ္ရိွသည္ဟု ယံုၾကည္ လာသည္။ ေနာက္ဆံုးအဆင့္ လူ႕ဘဝႀကီး တြင္ေနလုိစိတ္မရိွဘဲ ေသလုိစိတ္မ်ားလာၿပီး မိမိကိုယ္မိမိသတ္ေသတတ္သည္။ Suicide လုပ္တတ္သည္။ အထူးသျဖင့္ စိတ္ဓာတ္က်ေရာဂါျဖစ္သူ (၇ဝ)ရာခုိင္ႏႈန္းခန္႔သည္ မည္သည့္ အေၾကာင္းအရာမွ်မရိွဘဲ စိတ္ဓာတ္က်ေရာဂါခံစား ေနရျခင္းျဖစ္သည္ဟု ပညာရွင္မ်ား ဆုိသည္။ ယေန႔ေခတ္ႀကီးတြင္ ကမၻာလံုးဆုိင္ရာ စီးပြားေရးအက်ပ္အတည္းမ်ားေၾကာင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏုိင္ငံမ်ားရိွလူအခ်ဳိ႕သည္ စိတ္ဖိစီးမႈႀကီးမား စြာခံစားေနၾကရသည္။ မိမိကိုယ္ မိမိသတ္ေသျခင္း အဆံုးစီရင္ျခင္း ကိစၥမ်ားႀကီးထြားလ်က္ရိွသည္။ အထူးသျဖင့္ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံ၊ ေတာင္ ကိုရီးယားႏုိင္ငံ၊ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ၊ ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံတုိ႔တြင္ မိမိကိုယ္မိမိ သတ္ေသမႈမ်ား မ်ားျပားလာသည္။ ပ်မ္းမွ်လူ(၁ဝဝဝဝဝ)၌ ဂ်ပန္ ႏုိင္ငံတြင္ (၂၃ဒသမ ၇ရာခုိင္ႏႈန္း)၊ ေတာင္ကိုရီးယားႏုိင္ငံတြင္ (၂၁ဒသမ ၄ရာခုိင္ႏႈန္း)၊ အေမရိကန္ႏုိင္ငံတြင္ (၁၁ဒသမ ၁ရာခိုင္ႏႈန္း)၊ ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံ တြင္ (၆ဒသမ ၇ရာခုိင္ႏႈန္း) မိမိကိုယ္ မိမိ သတ္ေသၾကသည္။ ယင္းသို႔ မိမိကိုယ္မိမိ သတ္ ေသမႈမ်ားသည္အမ်ားအားျဖင့္ စီးပြား ေရး အက်ပ္အတည္းေၾကာင့္ ျဖစ္ ေပၚလာသည့္ စီးပြားပ်က္မႈႏွင့္ အလုပ္အကိုင္ဆံုး႐ံႈးမႈမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္သည္ဟု မိမိကုိယ္မိမိ သတ္ေသမႈ ေလ့လာေရးပညာရွင္မ်ားကဆုိသည္။ မၾကာေသးမီက မိမိ၏လုပ္ ေဖာ္ကိုင္ဖက္တစ္ဦး ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ သတ္ေသမႈ သည္ ကမၻာလံုးဆုိင္ရာ စီးပြားေရးအက်ပ္ အတည္းႏွင့္ မသက္ဆုိင္။ မိသားစုတြင္လည္း ဘာျပႆနာမွ်မရိွဟုဆိုလွ်င္ ယင္း လုပ္ေနသည့္လုပ္ငန္းခြင္ႏွင့္သာ သက္ဆုိင္သည္ဟု ဆုိႏိုင္သည္။ သူ႕ကိုယ္သူ သတ္မေသမီ အစည္းအေဝးမ်ားအတြက္ ျပင္ဆင္ စရာရိွသည္မ်ားကို စနစ္တက်ျပင္ဆင္ ေပးခဲ့သည္။ ေနာက္ရက္ အစည္း အေဝးမ်ားအတြက္ ေဆာင္ရြက္ရန္ က်န္ရိွသည့္ကိစၥမ်ားကို လႊဲေျပာင္း ေပးသင့္သူမ်ားကို လႊဲေျပာင္းေပးခဲ့ သည္။ မွာစရာရိွသည္မ်ားကို မွာၾကားခဲ့သည္။ ယင္းသို႔ေဆာင္ရြက္ျခင္းသည္ စိတ္ဓာတ္ က်ေရာဂါလကၡဏာမ်ားအနက္ တစ္ခ်က္ျဖစ္သည့္ယခင္ကအလုပ္ ကိုတိက်စြာေဆာင္ ရြက္တတ္သူသည္လည္း လုိအပ္သည္ထက္ပိုမို တိက်ေဆာင္ရြက္လာျခင္းျဖစ္သည္ဟု ယူဆႏိုင္ေလသည္။ ထုိ႔အတူ ႐ံုးလုပ္ငန္းတြင္ ပင္စင္ယူၿပီးသည္အထိ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၿပီးသူတစ္ဦးက ထပ္မံအလုပ္လုပ္ရင္း လုပ္ငန္းခြင္တြင္ ႐ံုးလုပ္ငန္း တစ္ခုတည္းကိုသာ ႏွစ္ျမဳပ္၍ အလုပ္ကိုတိက်စြာလုပ္သူ၊ အခ်ိန္ကိုတိက်စြာအသံုးခ်၍ ႐ံုးဆင္း ႐ံုးတက္မွန္သူ၊ ဝန္ထမ္းႀကီးငယ္မွန္သမွ် မွားမွားမွန္မွန္ျပန္မေျပာတတ္သူ၊ ခုိက္ရန္မျဖစ္ပြားတတ္သူတစ္ဦး က ဘာေၾကာင့္ မိမိကုိယ္ မိမိသတ္ေသရသနည္းဆိုသည္မွာ စဥ္းစားရ ခက္လွသည္။ ေတြးရခက္လွသည္။ အသက္(၆ဝ)အရြယ္က ပင္စင္ယူစဥ္က စိတ္ဖိစီးမႈမျဖစ္ဘဲ အသက္(၆၅)ႏွစ္ အရြယ္ေက်ာ္လာ၍ စိတ္က်ေရာဂါျဖစ္သလားဟုလည္း ေတြးဆမိသည္။ သို႔ေသာ္ သက္ႀကီး ရြယ္အုိမ်ားတြင္ျဖစ္ေလ့ရိွသည့္ စိတ္က်ေရာဂါ အႏၲရာယ္ျဖစ္ေစႏုိင္သည့္ အခ်က္အလက္ မ်ားတြင္လည္း အက်ံဳးမဝင္သည္ကိုလည္းေတြ႕ရသည္။ ေသခ်ာသည္က ႐ံုးလုပ္ငန္းႏွင့္တုိက္႐ိုက္ သို႔မဟုတ္ သြယ္ဝိုက္ေသာနည္းႏွင့္ သက္ဆိုင္ေနသည္။ ေသဆံုးသူမကြယ္လြန္မီက ေရးခဲ့သည့္ ေသတမ္းစာအရဆုိလွ်င္ ႐ံုးကိစၥ ႏွင့္ တုိက္႐ိုက္သက္ဆုိင္ေနသည္ဟု ယူဆႏိုင္သည္။ ယူဆရမည္ျဖစ္သည္။ ေသတမ္းစာတြင္ မိမိကိုယ္မိမိအျပစ္ရိွသည္ဟု ယူဆသျဖင့္ မိမိအျပစ္ကို မိမိတာဝန္ယူေျဖရွင္းလုိက္သည္ ဆုိသည့္စာသားမွာ သူ႕တြင္စိတ္က်ေရာဂါ ခံစားခဲ့ရသည့္ အဓိပၸာယ္ကို ေပၚလြင္ေစသည္။ စိတ္ဖိစီးမႈျဖစ္ေစရန္၊ စိတ္ဓာတ္က်ေရာဂါျဖစ္ေစရန္ သူလုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ရသည့္ လုပ္ငန္းခြင္တြင္ႏွစ္ရွည္လမ်ား အၿမဲလုိလုိျပႆနာဖန္တီးတတ္သူတစ္ဦး သို႔မဟုတ္ တစ္ဦးမကရိွႏုိင္သည္။ ရိွခဲ့လွ်င္မူ ထုိသူက သြယ္ဝိုက္ေသာနည္းျဖင့္ မိမိကိုယ္မိမိသတ္ေသ ရန္ စီရင္ခ်က္ခ်လုိက္ျခင္းသာျဖစ္ေပေတာ့မည္။ သတိျပဳဆင္ျခင္ဖြယ္ေကာင္းေလစြ။ ပုရြက္ဆိတ္တစ္ေကာင္သတ္ရျခင္းထက္ ဆင္တစ္ေကာင္သတ္ရသည္က ပို၍ လံု႔လ စိုက္ထုတ္ရသည္။ ဆင္တစ္ေကာင္သတ္ရျခင္းထက္ လူတစ္ေယာက္ကို သတ္ရသည္က ပို၍ ပို၍ လံု႔လစိုက္ထုတ္ရသည္။ ယခုေတာ့ ပုရြက္ဆိတ္အသက္ႏွင့္ လူ႕အသက္က တူသေယာင္ေယာင္ပင္။ ေမာင္ခုိင္ခန္႔ (အမ်ဳိးသားစာေပဆု) REF အာေရာဂ်ံမဂၢဇင္း၊ (၂ဝဝ၅)ခုႏွစ္ ႏုိဝင္ဘာ။ အာေရာဂ်ံမဂၢဇင္း၊ (၂ဝဝ၉)ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္ဝါရီ CURRENT TIMES (၂ဝဝ၉)ခုႏွစ္၊ မတ္(၃၁